De koffiemolen staat tussen z’n blote benen en hij begint aan de hendel te draaien. Koffie malen op de hand. Het valt niet mee voor de kleine man. ‘’Au,’’ zegt hij, als het vel van zijn been klem komt te zitten tussen de koffiemaler en de stoel. De geur van versgemalen koffie vergoedt veel.
Oma woont in de Walstraat in Vlissingen. ‘’Al zeventig jaar jongen,’’ zegt ze als hij er naar vraagt. De woning is boven De Wijnkelder, de drankwinkel. Zo nu en dan koopt ze er een flesje advocaat of een fles wijn. Op het etiket schrijft ze wat de fles precies kostte. Dat maakt een glas nog lekkerder.
De keuken van oma. Er is altijd wat te doen. Door het raam zie je de kranen van de Schelde. Af en toe kijkt hij ademloos hoe die mammoeten boven de daken uit heen en weer bewegen.
De keuken van oma. Een gaskacheltje tegen de buitengevel. Het is er loeiheet als je vanuit de koude gang binnenstapt. Het ruikt er naar soep of koffie.
Tweede Kerst in de keuken van oma. Het is er best leeg op de hulptroepen na. Alles en iedereen is naar de tussenkamer en de voorkamer verhuisd. Oma is jarig. Er wordt martini geschonken, een enkel biertje en er zijn petitfours/gebakjes van Speckens in de vorm van een kikker. ‘’Wat ben je groot geworden jongen,’’ zeggen alle tantes ieder jaar tegen de kleine man.
Ome Bertus doet een koe na en rookt een bolknak. Boer en vrouw Schout zijn er in traditionele Walcherse klederdracht. Opa en oma hebben vlak bij de familie Schout gewoond in de oorlog toen het in Vlissingen te gevaarlijk was.
De keuken van oma. Langs de schouw boven het gasfornuis hangt een keurig afgewerkt gordijntje. Op tafel staat een buizenradio. Hilversum 1 staat op.
In de keuken van oma bladdert de verf van de muur. Niemand die er aanstoot aan neemt. Ze hangt er een lijstje overheen of plakt een foto op.
In de keuken van oma staat een tafel (met groene poten) tegen de muur. Servies van boerenbont. Onder de tafel een besteklade en aan weerskanten stoelen.
Op een van die stoelen zit ‘’Omi’’, de broer van oma. Hij is varens- en vrijgezel. Hij is weer een paar weken thuis en logeert bij zijn zus en man. Omi rookt zware shag, gewoon in het keukentje en ‘s avonds moet opa (zijn zwager) hem nog wel eens uit het café van Daan Butz plukken aan de overkant van de straat. Omi drinkt graag een glaasje en raakt soms de tel kwijt.
In de keuken van oma staat opa zich aan het aanrecht te scheren. In zijn witte hemd. Met een kwast brengt hij de zeep aan op zijn gezicht. Recht voor zich een klein spiegeltje en met de zorgvuldigheid van een chirurg beweegt hij het vlijmscherpe mes over zijn wang. En als hij mis zit, gaat hij met aluin over zijn wang of kin.
In de keuken van oma eet opa zijn bord warm eten leeg. Als de rest van de disgenoten klaar met eten is, heeft opa zijn gehaktbal nog. Die eet hij hap voor hap op. Daarna maakt hij met zijn vork zijn bord schoon. Alles gaat op tot de laatste kruimel. Het zou zó terug in de kast kunnen.
In de keuken van oma staat een bus beschuit op tafel, een suikerpot en een botervloot met echte boter. De kleine man mag van zijn oma net zoveel beschuit met boter en suiker eten als hij wil. Tussendoor krijgt hij kopjes thee met blaadjes.
In de keuken van oma is het stiller dan anders. Opa is er niet meer. Hij werd door kanker maar half de zestig. De kleine man heeft tot op de dag van vandaag spijt dat hij niet bij zijn begrafenis was. Dat was nog zo toen, dat kinderen werden weggehouden. Kleine man weet inmiddels beter.
In de keuken van oma hangt buiten vlak bij het raam een nieuwe thermometer. Het is één van de eerste digitale exemplaren met grote letters. Oma kan niet meer zo goed zien. Maar ze kan er niet aan wennen. ‘’Hij is niet goed jongen.’’ Ze denkt dat het 90 graden is en soms wel 105.. Ze kan niet wennen aan 9,0 en 10,5. Dus komt er weer een ‘’ouwerwesse’’ terug.
In de keuken van oma staat een nieuwe - digitale - radio. Alle zenders op Omroep Zeeland ingesteld. Kan niet missen voor oma. Maar ze kan er niet aan wennen. Misschien een gewone transistor? Die komt er. Met een plakkertje op de plek waar ze Omroep Zeeland Kan vinden. De radio blijft uit. ‘’Het is allemaal zo rommelig jongen.’’
In de keuken van oma worden alledaagse dingen gaandeweg vergeten. Het gas blijft aan staan, er kookt wat over, de kachel wil niet meer. De groep van twaalf of dertien die wekelijks kwam eten is gereduceerd tot twee. Oma reageert verrast als ze komen. ‘’Het is zo’n rommeltje. Dan komen je weer wel en dan komen je weer niet.’’ Opa is dan al bijna dertig jaar dood. Al die tijd was oma alleen. Nu heeft ze Alzheimer op bezoek.
In de keuken van oma wordt opgeruimd. Oma is naar Ter Reede. Ze denkt tijdelijk, maar haar huis is al leeg. Drie jaar later wordt ze 100. De laatste jaren waren niet de fijnste. Liefst was ze in de keuken gebleven. Háár keuken. Daar is geschiedenis geschreven.
Foto vlnr: omi, oma en zusje Pien In de keuken van oma.
Commenti