De aula stroomt bijna vol. Ongeveer 150 mensen wonen de bijeenkomst bij. In een lange rij staan ze te wachten om de familie voorafgaand aan de dienst te condoleren.
Het is 6 januari 2024, mijn eerste uitvaart dit jaar. Het vervolg op vorig jaar en tóch…deze keer voelt anders. Een nieuw begin weer.
Voor de zoveelste keer ga ik door de teksten van de ceremonie. Iedere uitvaart is bijzonder en deze is speciaal. Het is vandaag 48 jaar geleden dat m’n eigen vader overleed. Na bijna een halve eeuw zijn er glaszuivere flashbacks van die dag.
SPANNING
In het hier en nu, tijdens de condoleance houd ik me op de achtergrond. Er zit meer spanning in m’n lijf dan anders. Het heeft met de datum te maken. Met de ceremonie straks, is - op papier - niks mis. En toch: ik schrap, streep en verbeter. Veel meer dan andere keren.
Beginnen met een ‘dauwdruppel’, een ogenschijnlijk onbeduidend deel uit de geschiedenis van de overledene, maar genoeg om een heel leven in te laten reflecteren. Dit keer de beschrijving van een levend schilderij aan het water waarin velen herkenning vinden. Ik zie het als ik de rijen langs ga.
DAUWDRUPPEL
Wat zou de dauwdruppel van m’n vader geweest zijn? Zittend op de bank thuis, brandende Caballero tussen de vingers en met een geconcentreerde blik luisteren naar ‘’de toestand in de wereld’’ van G.B.J. Hiltermann? Of dat beeld van ‘s ochtends vroeg langs het spiegelgladde Kanaal door Walcheren. Een sloep met roeiers van de Zeevaartschool ploegt door het water. ‘’Haal op…gelijk!’’, roept hij naar de mannen. De ouwe als coach, wat heb ik dát gemist al die jaren.
Nu de aandacht op deze uitvaart. Iedereen is ‘’erbij’’. Niet alleen de eerste rij waar de familie zit en elk woord weegt. Zelfs achterin is er volle aandacht. Muisstil is het. Knikkende hoofden en blijken van herkenning.
LEVENSLESSEN
Hier achter het spreekgestoelte staat de onwetende jongen van toen, bijna vijftig jaar na dato te vertellen over sterven, over betekenis van het leven, over liefde. Het zijn levenslessen. Net als die mijn vader had.
‘’Je hebt me geraakt,’’ zegt een man na afloop als we koffie drinken. Hij heeft waterige ogen. ,,En ik ben nog steeds geraakt,’’ voegt hij toe. Iemand anders zegt: ‘’Ik zag je staan en ik wist dat het goed zou komen.’’ Zijn vrouw wist m’n voornaam nog en hij wist m’n achternaam. Een half jaar geleden zaten zíj op de eerste rij bij een uitvaart die ik deed.
OVER LEVEN EN DOOD
‘’M’n vader zou eens moeten weten,’’ denk ik. Over leven en dood. Over hoe je nabestaanden helpt met hun verlies. ‘’Dat was er in onze tijd niet jongen,’’ zou hij zeggen. ‘’Nee pa, dat weet ik. Het duurde alleen even voordat ik erachter kwam.’’
Comentarios