In het boek ‘’Ooggetuigen van de Nederlandse slavernij’’ roepen de Vlissingse historicus Camilla de Koning (1994) en haar collega Karwan-Fatah-Black onderzoekers op het slavernijverleden door de bril van de slaafgemaakten te bekijken.
Zo wordt in het eerste hoofdstuk van het boek scheepskapitein Jan Sap ontmaskerd. Hij beklaagt zich op 23 mei 1772 over een ‘bedroefd reijze’ van West-Afrika naar Suriname. Volgens hem was er door een gat in de romp van Vrouwe Johanna Cores (uit Middelburg) zóveel voedsel bedorven dat 64 van de 212 slaven aan boord onderweg overleden.
In de kilometers aan archiefmateriaal vonden De Koning en Fatah-Black één zin van een slaafgemaakte waaruit bleek dat kapitein Sap en zijn bemanning een schrikbewind voerden aan boord. ‘’Het was alle daegen kloppe, slaen, en vloeken, en vooral de kinderen kennen dit niet doorstaen.’’ Zo ontstaat een nieuwe waarheid.
Daar waar tot voor kort vooral geput werd uit koloniale archieven van officiële instanties pleiten De Koning en Fatah-Black voor het gebruik van de (schaarse) getuigenissen van slaafgemaakten.
Ook al zijn die verhalen niet compleet; ze kunnen binnen de context van wat bekend is, opnieuw geïnterpreteerd en geanalyseerd worden. Daardoor ontstaat een nieuwe kijk op de koloniale geschiedenis en slavenhandel.
Met de publicatie van ‘’Ooggetuigen van de Nederlandse slavernij’’ én parallel daaraan haar promotie-onderzoek naar de rol van het Britse koningshuis bij de slavernij, hoort de Vlissingse Camilla de Koning zo langzamerhand thuis in het rijtje ‘’sierzeeuwen’’.
Tijdens haar studie in Leiden specialiseerde zich in het sociale aspect van de Nederlandse slavernijgeschiedenis. Ze studeerde in 2021 af op het onderwerp manumissie: de vrijlating van individuele slaven in achttiende-eeuws Suriname.
Gaandeweg is ze een bedreven en getalenteerde ontdekkingsreiziger geworden in internationale archieven. Zo slaagt ze erin de geschiedenis te reconstrueren en ons een nieuwe kijk te geven op het verleden.
Zo komt ze tot de ontdekking dat ‘’vrouwen van kleur, zowel tot slaaf gemaakt als vrij, als vroedvrouwen de grootste groep deskundigen vormden.’’ Ze stonden naast de witte elite aan het kraambed en er werd naar hen geluisterd.
Het staat allemaal in ‘’Ooggetuigen van de Nederlandse slavernij’’ met op de kaft een indringende foto van Alberto Henschel, bewerkt door Marina Amaral. Achter de blik van de donkere vrouw die ons aankijkt, schuilen trauma’s, geheimen en geschiedenis waar Camilla de Koning en Karwan Fatah-Black een nieuwe, onorthodoxe blik op werpt.
Comments